Những người cần sàng lọc
Tại buổi tư vấn trực tuyến về Tầm soát và phát hiện sớm bệnh ung thư đại trực tràng của Bệnh viện K (Hà Nội), Phó giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hồng Thăng, Phó Trưởng khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện K cho biết ung thư đại trực tràng là 5 bệnh ung thư thường gặp nhất ở Việt Nam cũng như trên thế giới.
Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận hơn 16.000 ca mắc và hơn 8.200 ca tử vong vì căn bệnh này. Ung thư đại trực tràng nằm trong top 5 bệnh ung thư phổ biến ở nước ta. Đây là bệnh liên quan tới lối sống, gene di truyền.
Bệnh thường phát triển trên nền tiền ung thư hay u lành trong lòng đại trực tràng như polyp (từ đơn polyp, đa polyp hay polyp tuyến với số lượng 100 trở lên). Nếu các polyp này không điều trị sẽ tiến triển thành ung thư trong khoảng 10 năm.
Bệnh phát triển âm thầm, người mắc có nhiều thời gian để tầm soát và phát hiện sớm. PGS Thăng cho rằng cách tốt nhất là sàng lọc theo định kỳ. Ung thư đại trực tràng liên quan trực tiếp tới tuổi tác (từ 50 tuổi trở lên) nhưng gần đây người trẻ mắc bệnh này gia tăng thậm chí có trường hợp chỉ 12 tới 17 tuổi đã mắc. Vì vậy, các quốc gia đã hạ tuổi tầm soát ung thư đại trực tràng trong cộng đồng xuống 45 tuổi.
Đặc biệt, ung thư đại trực tràng có tỷ lệ di truyền rất cao. Bệnh còn có yếu tố gia đình thường gặp ở người có bệnh lý đa polyp và người mắc hội chứng Lynch.
Một ca phẫu thuật ung thư đại trực tràng tại Khoa Ngoại 1, Bệnh viện K. Ảnh: BSCC
Với đa polyp di truyền yếu tố gia đình, tỷ lệ di truyền cho thế hệ sau lên tới 80%. Những trường hợp này, nguy cơ ung thư hóa từ tuổi 40 trở đi gần như 100% nếu không được phát hiện sớm điều trị dự phòng. Vì vậy, trong gia đình có như bố mẹ, cô dì, chú bác, anh em bị bệnh, người dân nên quan tâm sàng lọc kỹ hơn.
Người có tiền sử bệnh tiêu hóa, từng cắt polyp nên sàng lọc theo khuyến cáo của bác sĩ điều trị và các thành viên khác trong gia đình phải sàng lọc từ 45 tuổi trở lên.
Các biện pháp sàng lọc ung thư đại trực tràng như tìm máu trong phân, xét nghiệm sinh học phân tử tìm DNA trong phân hoặc sử dụng biện pháp nội soi ống mềm đại trực tràng. Qua nội soi, bác sĩ có thể thấy rõ tổn thương u lành hay ung thư.
Tỷ lệ khỏi gần 100% nếu phát hiện sớm
Về điều trị, Bác sĩ chuyên khoa II Hà Hải Nam – Phó Khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K cho biết nếu chẩn đoán ung thư đại trực tràng, người bệnh không nên lo vì đây là bệnh có tiên lượng tốt nhất trong số các bệnh ung thư đường tiêu hóa. Tỷ lệ người bệnh sống trên 5 năm lên tới 65%. Tuy nhiên, bác sĩ Nam cho biết để có được hiệu quả cao thì giai đoạn phát hiện ra bệnh là “chìa khóa vàng”. Nếu ở giai đoạn sớm, tỷ lệ thành công lên tới gần 100%, giai đoạn muộn chỉ đạt 14%.
Hiện nay, ung thư đại trực tràng được điều trị đa mô thức: Phẫu thuật, hóa chất, tia xạ, điều trị đích, miễn dịch. Việc đáp ứng điều trị rất tốt. Trong đó, vai trò của ngoại khoa là cơ bản nhất. Để phát hiện sớm bệnh, bác sĩ Nam khuyến cáo nếu có các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa, phân lỏng, phân nát kéo dài, phân màu bất thường (phân đen, có máu) thì bạn cần đi khám bác sĩ tiêu hóa ngay.
Việc dự phòng bệnh, bác sĩ Thăng khuyến cáo mọi người cần thay đổi lối sống như ăn nhiều chất xơ, hạn chế thực phẩm có nguy cơ gây ung thư như thức ăn cháy, đồ chiên rán. Bạn nên ăn ít thịt đỏ. Hạn chế ăn nhiều dưa cà muối, nên ăn nhiều rau, trái cây, cá, đạm thực vật. Đây là bệnh ung thư liên quan trực tiếp từ lối sống thiếu khoa học nên phòng bệnh bằng cách thay đổi ngay từ khi bạn còn trẻ.
Nguồn: https://vietnamnet.vn/nguoi-mang-benh-nay-nguy-co-ung-thu-gan-100-sau-tuoi-40-2142953.html
Xem thêm: Miệng bị khô và đắng khi ngủ ban đêm thì cần đi khám ngay vì có thể bạn đang mắc 5 bệnh này
Đã bao giờ bạn rơi vào tình trạng luôn bị khô miệng khi ngủ vào ban đêm. Chứng khô miệng này khiến bạn không những không thoải mái mà còn đem lại cảm giác lo lắng, khó chịu. Bạn cũng không thể có được giấc ngủ ngon, kết quả là sáng hôm sau vô cùng mệt mỏi.
Ở tuổi 60, ông Tạ (Hàng Châu, Trung Quốc) đã gặp rắc rối như vậy trong suốt 2 năm qua. Ông thường cảm thấy khát nước, miệng khô, lúc nào cũng phải để bình nước ở gần mình mới yên tâm. Uống nhiều nước, ông Tạ cũng đi vệ sinh nhiều hơn, cả buổi đêm cũng phải dậy để đi. Thường xuyên phải dậy đi vệ sinh ban đêm như vậy khiến ông rất khó ngủ ngon.
Tuy nhiên, ông lại không nghĩ đó là dấu hiệu của bệnh nên không đến viện kiểm tra. Cho tới khi con ông trai phát hiện cha mình thường xuyên đi vệ sinh cả ngày lẫn đêm thì đã đưa ông đến bệnh viện kiểm tra. Cuối cùng, ông Tạ được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường. Sau khi điều trị, các chứng khô miệng, tiểu nhiều của ông cũng được thuyên giảm.
Theo nghiên cứu được lưu tại Thư viện Y khoa Hoa Kỳ (NIH) thì khô miệng thường được gây ra bởi dòng nước bọt giảm hoặc do thay đổi thành phần sinh hóa của nước bọt. Tác giả nghiên cứu, TS Mohammed Alsakran Altamimi, BS tại Đại học Nha khoa và Điều dưỡng Al-Farabi, Riyadh, Ả Rập Xê Út, cho biết, khô miệng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường, nhưng không phải là triệu chứng duy nhất chỉ ra tình trạng này. Tuy nhiên, nó phổ biến ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 1,2.
Sau khi thông tin ông Tạ vì được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường mà dấu hiệu là khô miệng khi ngủ thì nhiều người hàng xóm xung quanh cũng bắt đầu lo lắng. Họ không biết mình có mắc bệnh không bởi vì ít nhiều cũng có tình trạng khô miệng ban đêm.
Trong thực tế, không phải tất cả trường hợp khô miệng ban đêm đều do bệnh lý, cũng có những trường hợp là do nguyên nhân sinh lý.
Tại sao ngủ vào ban đêm, miệng luôn khô?
Nguyên nhân phổ biến nhất gây khô miệng là thiếu nước. Trong trường hợp cơ thể thiếu nước, các bộ phận khác nhau của cơ thể tự nhiên cũng sẽ trở nên rất khô. Sau khi bổ sung nước có thể được giảm bớt. Ngoài thiếu nước, khô miệng cũng có thể là do những lý do sau:
Thứ nhất, một số người trong trạng thái mở miệng khi ngủ ban đêm. Do đó độ ẩm trong miệng sẽ bị mất rất nhiều, rất dễ gây ra các triệu chứng khô miệng xuất hiện. Một số người thích nằm sấp, ngủ nghiêng, những tư thế ngủ này rất dễ dẫn đến chảy nước miếng, chảy nước miếng cũng dễ gây khô miệng bất thường.
Thứ hai, một số người sẽ xuất hiện các triệu chứng khô miệng vào ban đêm, là do không khí trong nhà quá khô. Trường hợp này thường có liên quan đến việc sử dụng thiết bị sưởi ấm trong nhà vào mùa đông, dùng điều hòa không khí vào mùa hè. Trong trường hợp này nên dùng thêm máy tạo độ ẩm trong nhà.
Miệng khô và đắng khi ngủ vào ban đêm: Dấu hiệu cảnh báo 5 bệnh
Theo thông tin lưu trữ và chia sẻ trên Thư viện Y khoa Hoa Kỳ, có tới 22% dân số gặp phải tình trạng khô miệng khi ngủ. Khi cơ thể mắc 5 bệnh này, rất có thể sẽ gây ra các triệu chứng khô miệng xuất hiện.
Bệnh gan mật: Bệnh gan mật có thể làm xuất hiện các triệu chứng khô miệng rõ rệt, đồng thời bệnh nhân sẽ cảm thấy có các triệu chứng đắng ở miệng, uống nước cũng không thể thuyên giảm. Điều này là do, gan cũng tham gia vào việc bài tiết mật của cơ thể con người, tham gia vào việc tiêu hóa thức ăn. Nếu chức năng gan giảm, mật không thể tiết ra kịp thời, sẽ gây ra trào ngược mật, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, xuất hiện hiện tượng khô miệng khô lưỡi đắng.
Ngoài ra, bệnh gan mật cũng có thể dẫn đến sự xuất hiện rõ ràng của các triệu chứng vàng da trên cơ thể (phổ biến nhất là ở da và mắt). Nếu cơ thể tồn tại những triệu chứng này cùng một lúc thì có thể là gan và mật phát ra “tín hiệu cầu cứu”.
Bệnh răng miệng: Khô miệng cũng có thể do các bệnh răng miệng gây ra. Ngoài hôi miệng, bạn có thể thấy kèm theo các triệu chứng khác như đau răng, sưng nướu răng và các triệu chứng khác. Bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra và điều trị, sau khi điều trị bệnh răng miệng, tình trạng khô miệng cũng có thể được cải thiện.
Bệnh hô hấp: Bệnh nhân mắc bệnh phổi mãn tính cũng thường xuyên xuất hiện các triệu chứng khô miệng. Trong khi khô miệng, nếu có các triệu chứng như khó thở, tức ngực và ho, phần lớn là các vấn đề về hô hấp.
Bệnh tuyến giáp: Hormone tuyến giáp tiết ra quá nhiều, dẫn đến tốc độ trao đổi chất trong cơ thể tăng tốc bất thường, dây thần kinh giao cảm cũng sẽ tiếp tục ở trạng thái hưng phấn. Bằng cách này, tốc độ tiêu hóa của cơ thể đối với nước cũng sẽ tăng tốc đáng kể, dễ dẫn đến các triệu chứng khô miệng hơn.
Bệnh tiểu đường: Hai triệu chứng điển hình nhất của bệnh tiểu đường là uống nhiều nước, đi tiểu nhiều hơn. Lượng đường trong máu tăng bất thường trong cơ thể sẽ mang lại kích thích xấu cho niêm mạc miệng, gây ra các triệu chứng khô miệng.
Và khi cơ thể cảm thấy khô miệng, nó sẽ gửi tín hiệu đến não để uống nước, uống nhiều nước tự nhiên sẽ đi tiểu nhiều hơn. Sau khi uống nước, trong một thời gian ngắn sẽ tiếp tục lại cảm thấy khô miệng.
Làm thế nào để ngăn ngừa khô miệng?
Trong cuộc sống thường xuyên xuất hiện các triệu chứng khô miệng, sẽ mang lại ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống. Vì vậy, sau khi phát hiện triệu chứng này, nên đi khám kịp thời để có hướng điều trị thích hợp.
Ngoài ra, cần chú ý 4 điều sau:
Đầu tiên, trong hàng ngày để duy trì thói quen ăn uống lành mạnh: Ăn đủ bữa, ăn nhiều một số trái cây và rau quả tươi, tránh ăn đồ ăn cay, lạnh…
Thứ hai, duy trì thói quen sống tốt: Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày, mỗi lần đánh răng không dưới hơn 2 phút. Đồng thời, nên duy trì thời gian làm việc và nghỉ ngơi thường xuyên, phát triển thói quen đi ngủ sớm và dậy sớm, cố gắng không thức khuya. Thức khuya dễ dàng làm rối loạn hệ thống nội tiết, rất có thể dẫn đến nóng cơ thể, sau đó gây ra các triệu chứng khô miệng xuất hiện;
Thứ ba, khi ngủ cố gắng giữ nằm thẳng, không chọn nằm nghiêng, nằm sấp: Nằm nghiêng, nằm sấp là những tư thế dễ chảy nước miếng này, làm mất độ ẩm lớn trong khoang miệng trong trạng thái ngủ, gây khô miệng.
Thứ tư, duy trì thói quen tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục có thể thúc đẩy sự trao đổi chất nhanh hơn, cơ thể bài tiết độc tố cũng sẽ tăng tốc. Từ đó cho phép tất cả các chức năng nội tạng trong cơ thể và hệ thống nội tiết được duy trì trong tình trạng tốt, ngăn ngừa một số triệu chứng bất thường xuất hiện.
Nguồn: https://toquoc.vn/mieng-bi-kho-va-dang-khi-ngu-ban-dem-thi-can-di-kham-ngay-vi-co-the-ban-dang-mac-5-benh-nay-20220822162735937.htm