‘Bỗng nhiên phát hiện nợ 225 triệu đồng thuế thu nhập cá nhân’

Theo báo VnExpress, Tổng cục Thuế, từ kỳ quyết toán thuế năm nay, ngành thuế sẽ triển khai hoàn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tự động. Vợ chồng tôi rất vui mừng trước thông tin này, hy vọng quy trình xử lý hồ sơ sẽ được đơn giản hóa và thời gian giải quyết nhanh hơn.

Tò mò về việc tra cứu hoàn thuế, tôi tải ứng dụng Etax Mobile về điện thoại. Sau khi kiểm tra, tôi nhận được thông báo mình được hoàn gần 30 triệu đồng tiền thuế TNCN trong hai năm 2022 và 2023. Mừng rỡ vì có thể nhận lại số tiền này, tôi liền bảo chồng cũng cài ứng dụng để kiểm tra xem có nộp thừa thuế hay không.

Tuy nhiên, trái với kỳ vọng ban đầu, cả hai vợ chồng tôi đều ngỡ ngàng khi ứng dụng thông báo chồng tôi nợ thuế TNCN tới 184 triệu đồng vào năm 2021 và 41 triệu đồng vào năm 2022. Chúng tôi thực sự sốc trước thông tin bất ngờ này.

Số nợ hàng trăm triệu đồng được thông báo trên ứng dụng Etax. Ảnh: nhân vật cung cấp

Thời điểm tiếp thị liên kết bùng nổ, chúng tôi nhanh chóng nắm bắt cơ hội và từng đạt mức thu nhập rất cao. Nhờ đó, chúng tôi có thể đầu tư, xây nhà và đều đặn đóng thuế thu nhập 10% mỗi tháng. Vì vậy, chúng tôi chưa bao giờ lo lắng hay nghĩ rằng mình có nợ thuế. Tuy nhiên, khi thị trường bão hòa và hàng hóa Trung Quốc tràn ngập thị trường trong nước, chúng tôi ngừng hoàn toàn công việc online và chuyển sang mở một quán cà phê nhỏ để mưu sinh.

Khoản đầu tư đất đai trước đó của tôi thua lỗ, còn chồng tôi vẫn tiếp tục làm tiếp thị liên kết, nhưng thu nhập chỉ dao động từ 10-20 triệu đồng mỗi tháng. Việc kinh doanh không thuận lợi khiến số nợ thuế hơn 200 triệu đồng trở thành gánh nặng quá lớn với tôi, chưa kể các khoản phạt do chậm nộp suốt nhiều năm.

Nhìn con số trên màn hình, tôi hoang mang đến mức mất ngủ, bỏ ăn, không biết xoay sở đâu ra số tiền lớn như vậy để đóng bù thuế. Có lẽ tôi chỉ còn cách vay ngân hàng để trả nợ. Xuất thân từ hai bàn tay trắng lập nghiệp, cha mẹ đã mất, nên chồng tôi cũng không được giảm trừ gia cảnh nhiều để giảm bớt số thuế phải đóng. Thực tế này khiến chúng tôi càng thêm áp lực và trầm cảm.

Vì sao “bỗng dưng nợ thuế”?

Đề cập câu chuyện nợ thuế thu nhập cá nhân, thậm chí nhiều trường hợp người nộp thuế ngỡ ngàng vì phát hiện bản thân “bỗng dưng nợ thuế” số tiền lên tới hàng trăm triệu đồng, theo đại diện Tổng cục Thuế, việc nợ thuế thu nhập cá nhân có thể do nhiều nguyên nhân.

Cụ thể, người nộp thuế không chấp hành nộp vào ngân sách nhà nước. Người nộp thuế không thực hiện hoặc thực hiện kê khai không đúng nghĩa vụ thuế theo quy định (người nộp thuế có nhiều nguồn thu nhập nhưng người nộp thuế không nhớ các nguồn thu nhập hoặc không biết quy định người nộp thuế phải tự thực hiện quyết toán nên cuối năm đã ủy quyền cho công ty chi trả thu nhập thực hiện quyết toán thay…).

Người nộp thuế đã thực hiện ủy quyền cho công ty chi trả thu nhập nhưng khi công ty gửi sang cơ quan thuế lại không tích vào ô ủy quyền quyết toán… Ngoài ra, có thể có nhiều nguyên nhân khác tùy vào từng trường hợp cụ thể.

Đáng chú ý, đại diện Tổng cục Thuế nhấn mạnh, tình trạng “bỗng dưng nợ thuế” hàng trăm triệu đồng có thể có trường hợp người nộp thuế bị doanh nghiệp gian lận sử dụng mã số thuế để khai khống chi phí.

Hiện nay, đối với người nộp thuế là cá nhân có tiền thuế nợ sẽ được nhận thông báo nợ thuế qua email đã cung cấp cho cơ quan thuế, tài khoản thuế điện tử đã đăng ký. Trường hợp không cung cấp email, không đăng ký tài khoản thuế điện tử thì cơ quan thuế sẽ gửi thông báo nợ thuế bằng bản giấy qua đường bưu chính.

Cơ quan thuế đã tích cực tuyên truyền đến người nộp thuế chủ động thực hiện cài đặt, đăng ký sử dụng ứng dụng Etax mobile, cung cấp thông tin email và kịp thời cập nhật các thông tin mới nhất cho cơ quan thuế để người nộp thuế có thể kịp thời nắm được thông tin về tình hình nợ thuế.

Cạnh đó, cơ quan thuế cũng đẩy mạnh tuyên truyền các quy định về các trường hợp bị tính tiền chậm nộp, ban hành thông báo nợ thuế, bị áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ thuế, các trường hợp tạm hoãn xuất cảnh… để người nộp thuế hiểu và thực hiện đúng theo quy định…

“Việc tra cứu thường xuyên số nợ thuế sẽ giúp người nộp thuế phát hiện kịp thời số liệu bất thường để liên hệ với cơ quan thuế kiểm tra, điều chỉnh (nếu có sai sót)”, đại diện Tổng cục Thuế lưu ý.

Bỗng dưng nợ thuế thu nhập cá nhân, người dân phải làm gì?

Mọi người hãy kiểm tra xem mình đã nhận được thông báo quyết định xử phạt chưa? Nếu chưa hãy làm các bước sau đây:

1. Đển trụ sở thuế nơi cư trú kiểm tra thông tin đăng ký mã số thuế đó có chính xác địa chỉ của mình không?

2. Nếu thấy địa chỉ của mình rõ ràng, đấy là mình ở, mà vẫn chưa nhận được thông báo thì hỏi cán bộ thuế xem cần phải làm thế nào tiếp theo?

3. Xác định thời điểm phát sinh tiền chậm nộp thì mã số thuế đang ở cơ quan thuế nào quản lý? Sau đó, bạn hãy viết công văn gửi cơ quan thuế đó, hỏi rõ ràng xem vì sao chưa nhận được quyết định xử phạt hoặc viết phản ánh khiếu nại lên cổng thông tin điện tử Chính phủ.

Chậm nộp thuế thu nhập cá nhân sẽ bị phạt ra sao?

Tổng cục Thuế đã ban hành mức xử phạt vi phạm hành chính về thuế liên quan đến quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2023 từ ngày 24/4. Theo đó, tùy từng tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ sẽ bị xử phạt từ 1 đến 3 lần số tiền thuế trốn theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp người nộp thuế đã nộp đủ số tiền thuế, tiền chậm nộp vào Ngân sách Nhà nước trước thời điểm cơ quan thuế công bố quyết định kiểm tra thuế, thanh tra thuế hoặc trước thời điểm cơ quan thuế lập biên bản về hành vi chậm nộp hồ sơ khai thuế thì người nộp thuế chỉ bị xử phạt hành vi vi phạm về thời hạn nộp hồ sơ khai thuế với mức phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng.

Trường hợp số tiền phạt nếu áp dụng theo khoản này lớn hơn số tiền thuế phát sinh trên hồ sơ khai thuế thì số tiền phạt tối đa đối với trường hợp này bằng số tiền thuế phát sinh phải nộp trên hồ sơ khai thuế nhưng không thấp hơn mức trung bình của khung phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng.

Ngoài ra, người nộp thuế cần nộp đủ số tiền chậm nộp tiền thuế vào Ngân sách Nhà nước trong trường hợp người nộp thuế chậm nộp hồ sơ khai thuế dẫn đến chậm nộp tiền thuế; và nộp hồ sơ khai thuế, phụ lục kèm theo hồ sơ khai thuế để khắc phục hậu quả.

Trường hợp người nộp thuế không nộp hồ sơ khai thuế nhưng không phát sinh số thuế phải nộp thì bị phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng.

Riêng đối với quyết toán thuế thu nhập cá nhân, tổ chức, cá nhân trả thu nhập từ tiền lương, tiền công có trách nhiệm khai quyết toán thuế và quyết toán thay cho các cá nhân có ủy quyền do tổ chức, cá nhân trả thu nhập chi trả, không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không phát sinh khấu trừ thuế. Trường hợp tổ chức, cá nhân không phát sinh trả thu nhập thì không phải khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân.

Như vậy, theo Tổng cục Thuế, để không vi phạm pháp luật thuế, đặc biệt là đối với các cá nhân trực tiếp khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân thì người nộp thuế cần lưu ý thực hiện đúng quy định pháp luật hiện hành.