Trong khi nhiều người vẫn tin rằng trí thông minh phần lớn là do di truyền, một nghiên cứu gần đây tại Ấn Độ đã chỉ ra rằng nghề nghiệp và trình độ học vấn của cha mẹ – đặc biệt là người cha – có thể đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chỉ số IQ của trẻ. Công trình nghiên cứu này, được công bố trên nền tảng học thuật PubMed Central và ResearchGate, đã khảo sát 1.065 trẻ em để tìm hiểu các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ.
Nghề nghiệp chuyên môn của cha và IQ cao hơn ở con
Kết quả từ nghiên cứu cho thấy trẻ có cha làm các nghề chuyên môn cao (professional jobs) – chẳng hạn như bác sĩ, kỹ sư, giảng viên – thường có chỉ số IQ cao hơn trung bình so với các nhóm trẻ khác. Đây không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Các nhà nghiên cứu lý giải rằng những người làm nghề chuyên môn không chỉ có mức thu nhập ổn định hơn, mà còn có khả năng tạo điều kiện giáo dục và môi trường sống tốt hơn cho con cái.
Thêm vào đó, các bậc cha mẹ có trình độ học vấn cao cũng được chứng minh là biết cách tương tác, kích thích nhận thức và dạy dỗ con cái theo phương pháp khoa học hơn – từ đó tác động tích cực đến trí tuệ của trẻ trong giai đoạn phát triển quan trọng.
Ảnh minh họa
Trẻ sống ở thành thị và vận động thường xuyên có lợi thế trí tuệ
Không dừng lại ở yếu tố nghề nghiệp, nghiên cứu còn chỉ ra rằng trẻ em sống tại khu vực thành thị có IQ cao hơn so với trẻ sống tại nông thôn. Lý do là trẻ thành thị có nhiều cơ hội tiếp xúc với thông tin, công nghệ, giáo dục hiện đại và các hoạt động ngoại khóa giúp kích thích tư duy.
Ngoài ra, thói quen vận động thể chất thường xuyên cũng được xác định là yếu tố liên quan đến IQ cao hơn. Việc vận động không chỉ cải thiện thể chất mà còn giúp tăng cường khả năng tập trung, ghi nhớ và xử lý thông tin – tất cả đều là thành phần quan trọng của trí thông minh.
Môi trường sống ảnh hưởng sâu sắc đến trí tuệ
Từ nghiên cứu này, có thể thấy rằng môi trường sống – trong đó bao gồm cả nghề nghiệp và học vấn của cha mẹ – là yếu tố vô cùng quan trọng trong việc hình thành và phát triển IQ ở trẻ em. Cha mẹ có nghề nghiệp ổn định và trình độ cao thường có thời gian và kỹ năng để dạy dỗ, giao tiếp hiệu quả với con cái, tạo ra môi trường trí tuệ phong phú và đầy kích thích.
Không những vậy, mức thu nhập cao thường đi kèm với điều kiện sống tốt hơn, bao gồm thực phẩm giàu dinh dưỡng, môi trường học tập lành mạnh và tiếp cận với các dịch vụ y tế, giáo dục chất lượng – tất cả những yếu tố đó đều ảnh hưởng tích cực đến khả năng phát triển não bộ của trẻ.
Kết luận
Nghiên cứu từ Ấn Độ đã củng cố thêm luận điểm rằng IQ không hoàn toàn là sản phẩm của di truyền, mà còn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ môi trường sống và điều kiện gia đình – đặc biệt là nghề nghiệp và học vấn của cha mẹ. Trong bối cảnh giáo dục ngày càng đóng vai trò then chốt trong phát triển quốc gia, việc hiểu và đầu tư vào yếu tố môi trường sống cho trẻ sẽ là chìa khóa để nâng cao trí lực thế hệ tương lai.
Xem thêm: Nghiên cứu của Đại học Harvard phát hiện: Trẻ em sinh vào hai tháng này rất thông minh
Tại một buổi khám thai gần đây, một bà mẹ tương lai vội vã đề nghị bác sĩ tính toán để con mình kịp sinh trước ngày 1/9. Bác sĩ chỉ nhẹ nhàng đáp: ” Sinh con không phải là bắt chuyến tàu, sớm vài ngày hay muộn vài ngày thì cũng đâu ảnh hưởng đến chỉ số IQ chứ?”.
Câu nói ấy khiến nhiều bậc phụ huynh giật mình. Trên thực tế, không ít người đã từng đọc qua các nghiên cứu cho rằng “tháng sinh quyết định vận mệnh”, đặc biệt là các nghiên cứu từ Harvard hay Thanh Hoa. Điều đó khiến nhiều cha mẹ lo lắng con sinh tháng 11 hay tháng 3 liệu có bị “chậm chân” so với các bạn tháng 9, 10?
Tháng 9, 10 – Sinh ra đã “học giỏi”?
Theo một nghiên cứu kéo dài 7 năm của Đại học Harvard trên 12.000 trẻ em, những đứa trẻ sinh vào tháng 9-10 thường đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra nhận thức, khả năng phản ứng nhanh nhạy và nổi trội trong các kỹ năng đọc, toán học. Tại Trung Quốc, thống kê từ các trường hàng đầu như Thanh Hoa, Phúc Đán, Chiết Giang cũng cho thấy tỷ lệ sinh viên sinh tháng 9-10 cao hơn trung bình đến 18%.
Ảnh minh họa
Lợi thế phát triển trí tuệ: Từ bò sớm đến nhập học đúng thời điểm
Khi trẻ sinh tháng 9-10 bắt đầu học bò vào tháng 5-6 năm sau, thời tiết ấm áp cho phép trẻ vận động linh hoạt, mặc đồ thoải mái. Trong khi đó, các bé sinh mùa đông vẫn đang mặc quần áo dày cộm, hạn chế vận động. Nghiên cứu chỉ ra, mỗi 100 giờ bò thêm có thể giúp vùng hippocampus – trung tâm ghi nhớ của não phát triển hơn 3%.
Hiệu ứng tuổi tương đối – lợi thế khi vào lớp 1
Trẻ sinh tháng 9-10 thường là những học sinh lớn tuổi nhất trong lớp, do sát thời điểm cắt đăng ký nhập học. Khi đó, trẻ đã phát triển nhận thức và kỹ năng học tập hơn những bạn sinh tháng 6-8 cùng năm. Tại một lớp tiểu học, giáo viên tiết lộ: “Trong top 5 học sinh giỏi, có đến 3 em sinh sau tháng 9”.
Ánh nắng – loại “vitamin trí tuệ” miễn phí từ tự nhiên
Trẻ sinh tháng 9-10 sẽ trải qua giai đoạn phát triển não bộ (từ cuối thai kỳ đến 6 tháng tuổi) trùng với mùa xuân – hè, thời điểm nhiều ánh sáng mặt trời. Nghiên cứu tại Trường Y Harvard phát hiện, mức vitamin D của các bé sinh mùa xuân hè cao hơn 40% so với bé sinh mùa đông. Mỗi mức tăng 10 ng/mL vitamin D có thể giúp tăng 1,7 điểm IQ.
Đừng để “hiệu ứng tháng sinh” thành mê tín giáo dục
Nhiều phụ huynh lo lắng nếu con sinh tháng 11 đến tháng 8 năm sau liệu có “thua từ vạch xuất phát”? Câu trả lời là không. Có rất nhiều cách để cha mẹ “rút ngắn khoảng cách” như:
Kích thích giác quan sớm : Cải tạo môi trường trong nhà như dùng tường vải, gương, đèn đổi màu giúp trẻ cảm nhận đa giác quan.
Ảnh minh họa
Tăng cường vận động : Từ bò, leo cầu trượt đến nhảy dây đều giúp kích hoạt vùng não vận động và kiểm soát thăng bằng.
Đọc sách từ sớm: Việc đọc sách giúp tăng kết nối thần kinh. Mỗi 100 giờ đọc sách giúp tăng mật độ chất trắng trong não lên 5%.
Ngược lại, một số quan niệm sai lầm cần tránh:
Học chữ quá sớm không đồng nghĩa với thông minh: Trẻ học chữ sớm nhưng thiếu kỹ năng tưởng tượng, sáng tạo sẽ dễ chán học sau này.
Bổ sung canxi quá mức: Thay vì uống quá nhiều thuốc, nên cho trẻ tắm nắng, vận động ngoài trời, đó mới là “bộ ba thông minh” gồm ánh nắng, không khí, vận động.
Ám ảnh vạch xuất phát: Thay vì chạy theo “giờ vàng sinh con”, cha mẹ nên dành thời gian chất lượng mỗi ngày bên con, cổ vũ khi con thất bại và tin vào quá trình trưởng thành.
Thành công không đến từ tháng sinh mà từ môi trường nuôi dưỡng
Tháng sinh có thể tạo ra một số khác biệt ban đầu nhưng không quyết định thành công về lâu dài. Điều quan trọng nhất là cha mẹ có kiên nhẫn đồng hành cùng con hay không.
Như một người cha chia sẻ: ” Con tôi sinh tháng 11, nhưng mỗi tối chúng tôi đều có giờ ‘ngắm sao’ kể chuyện về chòm sao tưởng tượng trên trần nhà. Từ đó, con phát triển khả năng quan sát và sáng tạo tuyệt vời”.
Hành trình trưởng thành không phải là cuộc đua nước rút mà là chuyến hải trình dài. Thay vì tính toán ngày xuất phát, hãy dạy trẻ cách tận hưởng từng cơn sóng và học cách chèo lái chính mình.
Nguồn: https://doisongphapluat.nguoiduatin.vn/nghien-cuu-chi-ra-bo-lam-nhung-nghe-nghiep-sau-con-cai-thuong-thong-minh-hon-a554612.html